Wie betaalt voor een leeg kerkgebouw? Jij dus!

Je hebt het vast al vaker voorbij zien komen. Zeker als je ons volgt, want dit is zo’n onderwerp dat je niet mag laten liggen: kerkgebouwen zonder functie.

Maar…

…die gebouwen worden ondertussen wel verwarmd, onderhouden en beveiligd. Vaak zelfs als monument.

En dan komt de grote vraag: wie betaalt dat eigenlijk?

Het eerlijke antwoord? Jij. Echt waar.

Of je nou ooit een kerk vanbinnen hebt gezien of niet — via je belastingcenten draag je bij aan het behoud van lege gebouwen. Veel kerken in Nederland zijn namelijk rijks- of gemeentelijk monument. En dat betekent dat het onderhoud vaak (deels) wordt betaald met overheidsgeld. Denk aan subsidies zoals de instandhoudingssubsidie, waarbij een kerkeigenaar over zes jaar een mooi bedrag krijgt om het gebouw op peil te houden.

Daarbovenop kunnen eigenaren tegen een lage rente (soms maar 1%) geld lenen via de zogeheten restauratiefonds-hypotheek. Dat klinkt aantrekkelijk – en is het ook – maar het betekent ook: minder opbrengst voor de overheid. Dus: meer kosten voor ons allemaal.

Natuurlijk, niet alle kosten worden door de overheid gedekt. Kerkeigenaren moeten vaak zelf ook flink investeren. Maar laten we eerlijk zijn: wij als samenleving draaien gewoon mee in de kosten van gebouwen die vaak al jaren leeg staan.

“Maar wacht even… jullie zijn toch juist vóór het behoud van kerken?” Klopt. Maar dan wel met een functie.

Wij staan volledig achter het behoud van kerkgebouwen mits ze een maatschappelijke rol vervullen. Want dan kun je er een gezonde businesscase omheen bouwen. Denk aan een kerk die dienstdoet als ontmoetingsplek, cultureel centrum, sociale hub. Dan levert het gebouw iets op voor de omgeving, en krijg je als buurtbewoner een soort ‘return-on-investment’ (ROI).

Dán snijdt het mes aan alle kanten: - Het gebouw blijft behouden. - De samenleving krijgt er iets waardevols voor terug. - En er ontstaat een stabiele inkomstenstroom voor de eigenaar.

Maar nu? Nu staan er veel kerken leeg. Ze kunnen niet zomaar gesloopt worden (want monument), maar herontwikkeling is complex, duur en traag. Projectontwikkelaars laten het links liggen. En ondertussen blijven we met z’n allen meebetalen aan een stilstaand pand.

Voorstanders van behoud wijzen – terecht – op de historische, culturele en emotionele waarde. Deze gebouwen zijn het gezicht van onze dorpen en steden. Ze vertellen het verhaal van eeuwen geloof, strijd en gemeenschap.

Maar is dat genoeg reden om blijvend leegstand te financieren? Zeker als publieke voorzieningen zoals bibliotheken, zwembaden of buurthuizen onder druk staan?

Het wordt tijd voor een nieuw perspectief.

Een kerkgebouw met functie is geen kostenpost, maar een investering. Voor de buurt. Voor de stad. Voor de samenleving.

Laten we die kans grijpen. Laten we leegstand omzetten in levend erfgoed.

En ja – Re-Kerk neemt daarin graag het voortouw. Maar we kunnen het niet alleen.

Doe je mee?

De grote kerk te Den Haag - een leegstaande kerk..