"Het symposium verklapt: óók jongeren houden zich bezig met de toekomst van kerkgebouwen!"

"Essentie van erfgoed is niet dode gebouwen, maar het levend houden van een cultuur"

— deze krachtige uitspraak van voormalig Rijksbouwmeester Floris Alkemada benadrukt waar wij als re-kerk precies voor staan; een cultuur die de oorzaak was van, en voortgekomen is uit, de bouw van kerkgebouwen. De kern is het voortzetten van een levende gemeenschap, waarbij heel de samenleving kan meeprofiteren.

Wij waren als re-kerk dus ook helemaal op onze plek.

Gisteren stonden wij namelijk in de Schouwburg in Tilburg voor een inspirerend congres over de herbestemming van kerken en kloosters in onze samenleving. Een symposium, georganiseerd door Centrum voor Architectuur en Stedebouw Tilburg (CAST), De gemeente Tilburg, de provincie Noord-Brabant en Programma Toekomst Religieus Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Een dag vol nieuwe ideeën, ontmoetingen en kritische vragen over de toekomst van religieus erfgoed. Hoe kunnen we deze gebouwen een nieuwe betekenis geven, zodat ze blijven aansluiten bij de gemeenschap, zonder de essentie van deze prachtige gebouwen te verliezen?

Dit lijkt een vraag waar jongeren niet mee bezig zijn. Maar het tegendeel bleek waar!  Wij werden verrast door een jong geluid -

dit waren de tweedejaars bouwkundige studenten van de Avans Hogeschool.

Deze jongere generatie mochten hun vernieuwende projecten voor het herbestemmen van kerken tot starterswoningen presenteren. Deze projecten waren niet alleen creatief en complex, maar vooral urgent en relevant voor de toekomst van onze gemeenschappen. We zagen de passie van de studenten hiervoor tot uiting komen.

Ontzettend gaaf natuurlijk om te zien dat dit probleem elke laag van onze samenleving aangaat!

Nog mooier was de eer om mee te mogen stemmen in het winnende ontwerp, waarbij de winnende groep 250 euro mee naar huis mocht nemen.

Het winnende ontwerp was van de groep die De Emmaüskerk in Eindhoven onder handen had genomen. Zij hadden de hoge doosvorm van het kerkgebouw creatief gebruikt door een straat te maken waarbij de starterswoningen zich aan beide zijden bevonden. Tegelijkertijd hadden zij de kerkelijke elementen als glas-in-lood ramen en het orgel behouden.

Behoudens de mooie inzet, hadden wij tóch een kritiekpunt..

De opdrachtomschrijving ging puur uit van een herbestemming.

Dus geen vieringen meer.

En dit punt merkten wij trouwens op tijdens het gehele congres. Dan rijst bij ons de vraag: “Hoe kunnen wij nou de kerkcultuur levend houden, zonder de kerkvieringen?”

Bij re-kerk gaan wij head-first de uitdaging aan om juist de religieuze functie van het kerkgebouw ook te behouden. De reden waarom deze prachtige gebouwen in eerste instantie zijn gebouwd.

Wij doen dan ook aan “bijbestemmen”, ofwel “re-bestemmen”.

Wie weet wordt hier het volgende congres meer aandacht aan geschonken, en mogen daar studenten gaan mee-ontwerpen met deze nóg grotere uitdaging!

Bent u nou een kerkeigenaar en benieuwd naar hoe uw kerkgebouw toekomstbestendig kan worden? Doe dan de Potentiescan!

De beoordeling van de ontwerpen van de bouwkundestudenten (foto door: Joris Buijs Fotografie)